Czy mogę się nie zgodzić na spisanie, zasłaniając się RODO?
W poprzednim artykule (Spis powszechny ludności 2021, czyli wszystkie dane osobowe do jednego worka. Co na to RODO?) dowiedzieli się Państwo co to jest spis powszechny oraz skąd GUS posiada nasze dane, które będą wykorzystywane podasz spisu. Dzięki tym informacjom zdobyli Państwo podstawową wiedzę o spisie. Teraz czas wytłumaczyć czy mogą Państwo odmówić spisania chroniąc się RODO.
Odpowiedzieć na tak zadane pytanie jest bardzo prosta i jednoznaczna – NIE. RODO mówi, że aby przetwarzać dane osobowe, administrator musi posiadać przesłankę do ich przetwarzania. Prezes GUS w ramach spisu ma ich nawet kilka:
- art. 6 ust. 1 lit. c RODO
„przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze”,
- art. 6 ust. 1 lit. e RODO
„przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi”.
Ci z Państwa, którzy znają RODO to wiedzą, że są to przesłanki dotyczące przetwarzania tak zwanych danych zwykłych. A co z danymi wrażliwymi (czy jak mówi RODO danymi szczególnej kategorii). O takie dane GUS również zapyta, m.in. będą pytania dotyczące wyznania czy niepełnosprawności. Są także przesłanki legalizujące przetwarzanie taki danych (danych szczególnej kategorii) i jest to:
- art. 9 ust. 2 lit. g
„przetwarzanie jest niezbędne ze względów związanych z ważnym interesem publicznym, na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, które są proporcjonalne do wyznaczonego celu, nie naruszają istoty prawa do ochrony danych i przewidują odpowiednie i konkretne środki ochrony praw podstawowych i interesów osoby, której dane dotyczą”
- oraz art. 9 ust. 2 lit. j
“przetwarzanie jest niezbędne ze względów związanych z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego, takich jak ochrona przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi lub zapewnienie wysokich standardów jakości i bezpieczeństwa opieki zdrowotnej oraz produktów leczniczych lub wyrobów medycznych, na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, które przewidują odpowiednie, konkretne środki ochrony praw i wolności osób, których dane dotyczą, w szczególności tajemnicę zawodową”
Odmowa udzielenia informacji wiąże się z ryzykiem nałożenia grzywny, mówi o tym art. 57 ustawy o statystyce publicznej.
„Kto to wbrew obowiązkowi odmawia wykonania obowiązku statystycznego albo udzielenia informacji w spisie powszechnym lub innym badaniu statystycznym, podlega grzywnie.”
Mało tego, w związku ze spisem ograniczone są również prawa przewidziane w art. od 15 do 21 RODO czyli m.in. prawo do dostępu do danych, ich sprostowania czy ograniczenia przetwarzania. Ograniczenie takie jest możliwe i zostało przewidziane w RODO. Artykuł 89 rozporządzenia, wskazuje cele przetwarzania dla których, można w drodze wyjątku ograniczyć realizacje praw przez podmioty danych, przy zastosowaniu odpowiednich zabezpieczeń. Administrator wprowadzając takie wyjątki, nie ma oczywiście na celu działania na szkodę obywateli, ograniczenie to jest podyktowane specyfiką realizowania badań statystycznych, koniecznością ochrony danych i ich kompletności. Skorzystanie
z praw uniemożliwiłoby w praktyce realizowanie takich badań. Wystarczy wskazać na prawo do ograniczenia przetwarzania danych, skorzystanie z tego prawa zablokowałoby możliwość dokonywania analiz, przetwarzania informacji i publikowania wyników. Wiedzą już Państwo, że spisowi należy się poddać i nie jest to niezgodne z RODO. Ale skąd będziemy wiedzieć, że spis dokonuje osoba uprawniona. O tym dowiedzą się Państwo w następnym artykule.
Zachęcamy do śledzenia informacji. A w razie pytań to kontaktu z nami.
Autor: Piotr Kropidłowski – Inspektor Ochrony Danych – Kierownik Projektu