Czy Szkoła jako Administrator ma obowiązek przekazywać gminie informacje o uczniu w związku z zakresem kształcenia specjalnego? Czy pracownik gminy powołując się na zakres obowiązków i zlecone mu prawo do kontroli Dyrektora w zakresie realizacji zadań i wydatkowania środków na edukację specjalną, ma możliwość zobowiązać Dyrektora do przekazywania informacji, które znajdują się już w Systemie Informacji Oświatowej (SIO)?
Zacznijmy od tego, że każdorazowe udostępnienie informacji o uczniu, a w szczególności dane dotyczące niepełnosprawności, powinny zostać zweryfikowane i poparte przepisem prawa. Dyrektor jako osoba reprezentująca Szkołę (Administratora) powinna zweryfikować czy przekazanie takich danych jest zasadne, należy podkreślić, że nie zawsze organ prowadzący jest upoważniony do żądania przekazania danych o uczniu.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 i ust. 2 lit. g RODO, zabronione jest przetwarzanie danych dotyczących zdrowia chyba, że jest to niezbędne ze względów związanych z ważnym interesem publicznym, na podstawie prawa Unii lub prawie państwa członkowskiego, które są proporcjonalne do wyznaczonego celu, nie naruszają istoty prawa do ochrony danych oraz przewidują odpowiednie i konkretne środki ochrony praw podstawowych i interesów osoby, której dane dotyczą. Uzupełnieniem tego zapisu jest art. 30 ust. 3 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe, według której organ prowadzący może przetwarzać dane osobowe, gdy tak stanowi przepis szczególny. Literatura wskazuje, że ochrona środków publicznych przed defraudacją uprawnia do przetwarzania danych o niepełnosprawności uczniów, na których wypłacono zwiększoną subwencję, jeżeli korzystają z różnych form kształcenia specjalnego (M. Pilich, A. Olszewski, Prawo oświatowe. Komentarz, WKP 2021, nt 3). Niezbędnym jest uwzględnienie przepisów, które regulują tę kontrolę. Organ prowadzący sprawuje nadzór nad działalnością w zakresie spraw finansowych i administracyjnych, w tym w zakresie nadzorowania prawidłowości dysponowania przyznanymi szkole lub placówce środkami budżetowymi oraz pozyskanymi przez szkołę lub placówkę środkami pochodzącymi z innych źródeł, a także gospodarowania mieniem (rt.. 57 ust 1 i ust. 2 pkt 1 Prawo oświatowe). Osoby upoważnione przez organ mają prawo wstępu do szkól i placówek oraz wgląd do prowadzonej przez szkołę lub placówkę dokumentacji dotyczącej przebiegu nauczania, wychowania i opieki oraz organizacji pracy (rt.. 57 ust. 3 w związku z art. 55 ust 3 pkt 1 i 2 Prawo oświatowe). Zgodnie z § 19 rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 25.08.2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji, organ prowadzący może mieć wgląd do dokumentacji obejmującej teczkę ucznia objętego kształceniem specjalnym, w tym zdrowia. Przepis nie przewiduje przetwarzania danych osobowych (ucznia) dotyczących zdrowia w żaden inny sposób. Ustawodawca, w celu ochrony danych osobowych, nie przewidział przetwarzania danych ucznia dot. zdrowia w inny sposób. Jedyną możliwość jaką przewidział ustawodawca to wgląd w dokumentację zawierającą dane niepełnosprawnego ucznia. Przekazywanie owych danych organowi prowadzący w postaci zestawień, kopi tych dokumentów może naruszać zasadę proporcjonalności (art. 9 ust 1. lit. g RODO). Organ prowadząc może realizować cel nadzorowania wydatkowania środków publicznych poprzez wgląd w dokumentację ucznia w siedzibie jednostki oświatowej oraz analizując wpisy w SIO.
Monika Jędro | Kierownik Projektu w CompNet Sp. z o.o.