W ostatnim czasie zauważyliśmy, że nasi klienci coraz częściej borykają się z nadużywaniem uprawnień przez swoich Administratorów Systemów Informatycznych, co zwiększa ryzyko naruszeń ochrony danych i wpływa na szeroko pojęte bezpieczeństwo informacji. Dodatkowo pojawia się także coraz większa liczba zapytań w jaki sposób organizacja może zminimalizować ryzyko wystąpienia takich sytuacji, gdzie IT próbuje narażać Organizację na niebezpieczeństwo. Potocznie mówiąc często pojawia się sytuacja, gdzie specjalista od IT „stoi po drugiej stronie boiska”.
Dlatego też dzisiejszy artykuł dotyczy roli, jaką odgrywa ASI ale również wyjaśnimy, że może być niestety potencjalnym zagrożeniem dla „swojej” Organizacji.
Serdecznie zapraszam do lektury.
1. Kim jest Administrator Systemów Informatycznych?
Administrator Systemów Informatycznych (ASI) odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu i utrzymaniu infrastruktury IT w Organizacji. Jego zadania obejmują zarządzanie serwerami, sieciami, bazami danych oraz zapewnienie bezpieczeństwa systemów informatycznych. Jednakże musimy mieć tego świadomość, że z dużymi uprawnieniami, które posiada i o których mowa powyżej, wiążą się również potencjalne zagrożenia, które mogą mieć poważne konsekwencje.
2. Rola ASI w Organizacji
Bez wątpienia ASI pełni bardzo ważną funkcję w swoim miejscu pracy m.in. zapewnia ciągłość działania, bo to dzięki niemu systemy działają bez przerw i są regularnie monitorowane i konserwowane, aby dbać o bezpieczeństwo danych, co jest ważne w dobie rosnących zagrożeń cybernetycznych. Zapewnia także wsparcie techniczne dla pracowników pomagając w rozwiązywaniu problemów IT i czuwa nad optymalizacją wydajności systemów, co przekłada się na lepszą produktywność całej Organizacji.
Reasumując rola Administratora Systemów Informatycznych jest nieoceniona dla prawidłowego funkcjonowania infrastruktury IT i istotna w dzisiejszym cyfrowym świecie.
3. Kluczowe zadania ASI
Do głównych zadań ASI należy:
- ZARZĄDZANIE INFRASTRUKTURĄ IT: odpowiada za instalację, konfigurację i utrzymanie serwerów, sieci oraz innych komponentów infrastruktury IT. To obejmuje również monitorowanie wydajności systemów i rozwiązywanie problemów technicznych.
- BEZPIECZEŃSTWO SYSTEMÓW: zapewnia ochronę przed cyberatakami, zarządza zaporami sieciowymi, systemami antywirusowymi oraz monitoruje aktywność sieciową w celu wykrywania potencjalnych zagrożeń.
- ZARZĄDZANIE UŻYTKOWNIKAMI: tworzy i zarządza kontami użytkowników, nadaje odpowiednie uprawnienia oraz monitoruje aktywności użytkowników.
- TWORZENIE KOPII ZAPASOWYCH I ODZYSKIWANIE DANYCH: regularne planowanie procedur odzyskiwania danych w przypadku awarii dla zapewnienia ciągłości działania organizacji oraz tworzenie kopii zapasowych danych.
- AKTUALIZACJE I ŁATKI: regularne aktualizowanie systemów i aplikacji oraz instalowanie łat bezpieczeństwa, aby zminimalizować podatności na ataki.
4. Potencjalne zagrożenia związane z nadużyciem uprawnień przez ASI
ASI posiada dostęp do krytycznych systemów i danych, co może prowadzić do nadużyć, takich jak nieautoryzowane modyfikacje danych czy dostęp do poufnych informacji takich jak informacje finansowe, dane osobowe pracowników czy klientów, bez odpowiedniego zezwolenia. Przykładem może być sytuacja, w której ASI przegląda dane płacowe pracowników, mimo że nie jest to część jego obowiązków.
Potencjalne zagrożenia:
- MODYFIKACJA DANYCH: może nieautoryzowanie modyfikować dane w systemach informatycznych. Na przykład, może zmienić dane w bazie danych klientów, co prowadzi do błędów w zamówieniach lub fakturach.
- USUNIĘCIE DANYCH: przypadkowe lub celowe usunięcie ważnych danych przez ASI może prowadzić do poważnych problemów operacyjnych. Przykładem może być usunięcie kopii zapasowych danych, co uniemożliwia ich odzyskanie w przypadku awarii systemu.
- INSTALACJA ZŁOŚLIWEGO OPROGRAMOWANIA: ASI może zainstalować złośliwe oprogramowanie na serwerach lub komputerach w Organizacji, co może prowadzić do kradzieży danych, uszkodzenia systemów lub innych form sabotażu.
- NADUŻYCIE DOSTĘPU VPN: przyznanie dostępu VPN zewnętrznym podmiotom (np. w celu wdrożenia systemów lub prac serwisowych) i pozostawienie aktywnego konta użytkownikom po zakończeniu prac przyczynia się do nieautoryzowanego dostępu do systemów.
- BRAK AKTUALIZACJI I ŁATEK: zaniedbanie regularnych aktualizacji i instalacji łatek bezpieczeństwa może prowadzić do podatności systemów na ataki zewnętrzne.
Oczywiście należy pamiętać, że nawet najlepsi specjaliści mogą popełniać błędy, które mogą prowadzić do awarii systemów, utraty danych czy naruszenia bezpieczeństwa. Nie oceniajmy od razu. Tylko ten się nie myli, co nic nie robi. Pamiętajmy jednak o zasadzie „ufaj ale sprawdzaj” 😉.
5. Potencjalne skutki nadużycia uprawnień przez ASI:
- KONSEKWENCJE PRAWNE: Naruszenie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych, prywatności czy praw autorskich może skutkować wysokimi karami finansowymi oraz sankcjami prawnymi.
- UTRATA ZAUFANIA: Incydenty związane z nadużyciem uprawnień mogą prowadzić do utraty zaufania użytkowników i klientów do technologii oraz firm, które je wdrażają. A w przypadku instytucji publicznych – spadek zaufania do tych jednostek.
- PROBLEMY ETYCZNE: Nadużycie uprawnień przez ASI może prowadzić do poważnych dylematów etycznych, takich jak dyskryminacja, naruszenie prywatności czy nieuczciwe praktyki.
- SKUTKI FINANSOWE: Organizacje mogą ponieść znaczne straty finansowe związane z karami, odszkodowaniami oraz kosztami związanymi z naprawą wizerunku.
6. Jak zapobiec, czyli - środki zaradcze
- POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA: wprowadzenie i egzekwowanie polityk bezpieczeństwa, które określają zasady dostępu do systemów i danych. Zarządzanie Incydentami – opracowanie i wdrożenie procedur zarządzania incydentami bezpieczeństwa, które pozwolą na szybkie i skuteczne reagowanie na wszelkie naruszenia bezpieczeństwa.
- MONITOROWANIE I AUDYT: regularne monitorowanie aktywności ASI oraz przeprowadzanie audytów bezpieczeństwa w celu wykrywania i zapobiegania nadużyciom. Należy również pamiętać o regularnym przeprowadzeniu Analizy Ryzyka. Artykuł 32 RODO wprost zobowiązuje administratora do wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, które zapewnią właściwy poziom bezpieczeństwa odpowiadający ryzyku wystąpienia naruszenia praw i wolności osób, których dane dotyczą. Dzięki temu jest szansa, iż na etapie Analizy Ryzyka – audytor wykaże obszary, które wymagają poprawy lub modyfikacji. Narzędzia takie jak SIEM (Security Information and Event Management) mogą być bardzo pomocne.
- SZKOLENIA I EDUKACJA: regularne szkolenia dla ASI oraz innych pracowników w zakresie najlepszych praktyk bezpieczeństwa oraz aktualnych zagrożeń. Podnoszenie świadomości na temat cyberbezpieczeństwa wśród pracowników może znacząco zmniejszyć ryzyko.
- SEGREGACJA UPRAWNIEŃ: ograniczenie uprawnień ASI do niezbędnego minimum oraz wprowadzenie zasady podwójnej autoryzacji dla krytycznych operacji.
- KONTROLA DOSTĘPU: wprowadzenie ścisłych zasad kontroli dostępu, takich jak segmentacja sieci i ograniczenie uprawnień do niezbędnego minimum.
- SZYFROWANIE DANYCH: szyfrowanie danych zarówno w spoczynku, jak i w trakcie przesyłania, aby zapewnić, że nawet w przypadku nieautoryzowanego dostępu dane pozostaną nieczytelne.
- ZARZĄDZANIE ŁATKAMI I AKTUALIZACJAMI: regularne aktualizowanie systemów i aplikacji oraz instalowanie łatek bezpieczeństwa, aby zminimalizować podatności na ataki.
- ZEWNĘTRZNE AUDYTY: korzystanie z usług zewnętrznych firm audytorskich, które niezależnie spojrzą na pracę twojego ASI.
Podsumowanie
Po zapoznaniu się z tą treścią wiesz już, jaką rolę „powinien” odgrywać ASI w twojej Organizacji. Wierzę, że Administratorzy Systemów Informatycznych to profesjonaliści ale pamiętaj, że istnieje ryzyko, że mogą być „cichymi szpiegami” i warto wiedzieć w takich sytuacjach, jak zapewnić sobie bezpieczeństwo.
Podsumowując ASI pełni ważne stanowisko w miejscu pracy, jednakże posiada duże uprawnienia, które wiążą się z poważnymi zagrożeniami. Dlatego ważne jest, aby organizacje wprowadzały odpowiednie środki zaradcze, które minimalizują ryzyko nadużyć i zapewniają bezpieczeństwo systemów informatycznych. Wdrożenie odpowiednich środków zaradczych, takich jak monitorowanie aktywności, audyty bezpieczeństwa oraz ścisłe polityki kontroli dostępu, mogą pomóc w minimalizowaniu ryzyka nadużyć ze strony ASI.
Zadbaj o swoją organizację razem z Nami.
- Wykonamy Audyt Bezpieczeństwa Sieci, a dzięki niemu Twoja Organizacja będzie w stanie wyeliminować podatności na zagrożenia w systemach informatycznych.
- Wykonamy Audyt Oprogramowania oraz Zarządzania Oprogramowaniem (SAM) i zdobędziesz wiedzę o zainstalowanym oprogramowaniu, posiadanych licencjach oraz konfiguracji sprzętowej posiadanych komputerów.
- Przeprowadzimy szkolenie z zakresu ochrony danych osobowych i zagrożeń cyberbezpieczeństwa – dla pracowników, IOD, IT, Kadry kierowniczej – dzięki temu zwiększysz świadomość potencjalnych zagrożeń w Twojej Organizacji.
Sprawdź naszą ofertę: https://www.comp-net.pl/oferta/
Autor: Ewa Sobczyk | Kierownik Projektu w CompNet Sp. z o.o.