Internet – miejsce pracy, szans, ale i zagrożeń.

Z okazji Światowego Dnia Internetu warto na moment zatrzymać się i skłonić do refleksji nad tym, jaką rolę sieć odgrywa dziś w naszym życiu zawodowym. Od dłuższego czasu Internet nie jest już jedynie źródłem informacji czy kanałem komunikacji – stał się miejscem pracy, przestrzenią współpracy i wymiany danych. To właśnie w nim działają nasze systemy, przetwarzają dokumenty, odbywają się spotkania, a często funkcjonują całe organizacje.
Ta cyfrowa rzeczywistość daje ogromne możliwości, ale niesie też realne zagrożenia. Jako Inspektor Ochrony Danych widzę, że prawdziwe bezpieczeństwo w sieci zaczyna się tam, gdzie dostępność idzie w parze z rozwagą i odpowiedzialnością.
O tym, jakie kroki warto podjąć i na co organizacje muszą zwrócić szczególną uwagę, postaram się odpowiedzieć w dzisiejszym artykule.

Zagrożenia w Internecie

Choć Internet otworzył wiele drzwi, to jednocześnie stanowi pole do działania dla cyberprzestępców. Nie chodzi tylko o złośliwe oprogramowanie, takie jak wirusy, ransomware, ale także o phishing, ataki DDoS, kradzież tożsamości czy wyciek danych. Coraz bardziej zaawansowane techniki wykorzystywane przez cyberprzestępców, takie jak socjotechnika czy ataki na słabe hasła, stanowią poważne zagrożenie zarówno dla małych firm, jak i dużych instytucji publicznych.
Każdy pracownik, niezależnie od tego, czy pracuje z biura, czy zdalnie, staje się potencjalnym celem ataków hakerskich.
Również klienci, którzy korzystają z usług online, mogą stać się ofiarami ataków, jeśli instytucje publiczne lub firmy nie zapewnią odpowiednich zabezpieczeń. Niezabezpieczone połączenia, brak dbałości o szyfrowanie danych, używanie słabych haseł – to tylko niektóre z czynników, które mogą prowadzić do poważnych problemów.

Cyfrowe biuro- wygoda, ale i wyzwania

Współczesne organizacje działają w oparciu o chmurę, komunikatory, wideokonferencje i wspólne platformy obiegu dokumentów. Nie podlega wątpliwości, że dzięki temu praca staje się bardziej elastyczna i dostępna – niezależnie od miejsca czy urządzenia. Niemniej jednak, należy mieć na uwadze, że z drugiej strony, każdy nowy kanał dostępu – to potencjalne „drzwi” do systemu. Przykładowe niedopilnowanie, np. poprzez niewłaściwe zarządzanie dostępem, brak szyfrowania, zbyt szerokie uprawnienia czy nieświadome działania pracowników mogą doprowadzić do poważnych naruszeń bezpieczeństwa i ochrony danych osobowych.

Jak możemy pomóc organizacji?

Jednym ze skutecznych sposobów minimalizacji ryzyka jest audyt bezpieczeństwa sieci, który pozwala spojrzeć na infrastrukturę IT z perspektywy zagrożeń. Dzięki niemu organizacja może wykryć słabe punkty w systemach, w konfiguracji urządzeń czy w sposobie korzystania z sieci przez pracowników. To także okazja do sprawdzenia, czy stosowane zabezpieczenia – zapory sieciowe, szyfrowanie danych czy systemy antywirusowe – naprawdę działają tak, jak powinny.
Kolejnym dobrym rozwiązaniem jest przeprowadzenie w organizacji audytu oprogramowania. Pozwala on sprawdzić, czy używane aplikacje są aktualne, legalne i odpowiednio skonfigurowane. Dzięki temu organizacja może uniknąć ryzyk związanych z nieautoryzowanym oprogramowaniem, lukami w systemach.
Audyt oprogramowania w połączeniu z edukacją pracowników pozwala stworzyć prawdziwie odporną na zagrożenia cyfrową przestrzeń pracy – gdzie technologie i ludzie współpracują, zamiast tworzyć luki w ochronie danych.

Czynnik ludzki

Bezpieczeństwo informatyczne to proces wielowymiarowy – obejmuje nie tylko technologie i procedury, ale przede wszystkim ludzi. W codziennej praktyce człowiek może być zarówno najsilniejszym, jak i najsłabszym ogniwem w systemie ochrony danych.
Zapory sieciowe, szyfrowanie informacji, systemy wykrywania włamań czy programy antywirusowe są niezbędne w walce z cyberzagrożeniami. Jednak nawet najlepiej skonfigurowane technologie nie zapewnią pełnej ochrony, jeśli użytkownicy nie będą świadomi zagrożeń i nie podejmą odpowiednich decyzji.
Cyberprzestępcy coraz częściej wykorzystują ludzką nieuwagę. Phishing, malware czy próby podszywania się pod zaufane podmioty to dziś codzienność. Równie groźne są wewnętrzne błędy – korzystanie z prywatnych nośników, brak aktualizacji, nieautoryzowane aplikacje (tzw. shadow IT) czy niewłaściwe przechowywanie danych.
W instytucjach publicznych i firmach to właśnie świadomość użytkowników staje się pierwszą linią obrony. Technologia jest niezbędna, ale to człowiek decyduje, jak z niej korzysta.

Jak możemy pomóc organizacji?

Szkolenia i audyty bezpieczeństwa pozwalają organizacjom zwiększyć świadomość pracowników, wykryć ryzyka wynikające z ludzkich zachowań i wprowadzić praktyczne rekomendacje. Dzięki temu organizacja nie tylko chroni dane, ale też uczy, jak bezpiecznie korzystać z nowoczesnych narzędzi cyfrowych – bo nawet najlepsze systemy działają skutecznie tylko wtedy, gdy ludzie wiedzą, jak je prawidłowo wykorzystać.

Dostępność vs bezpieczeństwo – jak znaleźć równowagę

Równowaga między dostępnością a bezpieczeństwem nie polega na ograniczaniu pracownikom dostępu do Internetu, lecz na jego mądrym zarządzaniu.

Zbyt duża otwartość może narazić dane na wyciek.
Zbyt duże restrykcje spowalniają pracę i zniechęcają użytkowników.
Dlatego skuteczny system bezpieczeństwa powinien być elastyczny, proporcjonalny i oparty na analizie ryzyka. Warto korzystać z metod uwierzytelniania wieloskładnikowego (MFA), szyfrowania danych oraz bezpiecznych połączeń (VPN). Jednocześnie należy pamiętać, że dostępność i użyteczność systemów to elementy, które wpływają na jakość usług – zarówno wewnętrznych, jak i świadczonych obywatelom czy klientom.

Poniżej przedstawiamy krótką checklistę – 5 must-have dla każdej organizacji”

Szyfrowanie danych – Wysyłanie informacji przez Internet powinno odbywać się w sposób bezpieczny, za pomocą protokołów szyfrowania, takich jak HTTPS. Ważne jest również, aby dane przechowywane na serwerach były odpowiednio zaszyfrowane.
Wieloskładnikowe uwierzytelnianie – Dzięki tej metodzie logowania, nawet jeśli hasło użytkownika zostanie skradzione, nieupoważniona osoba nie uzyska dostępu do systemu bez dodatkowych danych uwierzytelniających (np. kodu SMS lub aplikacji mobilnej).
Szkolenia i edukacja – Pracownicy firm oraz instytucji publicznych powinni być regularnie szkoleni w zakresie cyberbezpieczeństwa. Budowanie świadomości na temat phishingu, bezpiecznego korzystania z haseł i ochrony danych to kluczowy element zapobiegania zagrożeniom.
Regularne aktualizacje i monitorowanie – Używanie najnowszych wersji oprogramowania i systemów operacyjnych jest podstawą w walce z zagrożeniami. Nowe wersje często zawierają poprawki zabezpieczeń, które mogą chronić przed znanymi lukami.
Odpowiedzialne korzystanie z chmurowych narzędzi – Wiele firm i instytucji korzysta z chmurowych aplikacji i przechowywania danych. Należy jednak upewnić się, że dostawcy tych usług przestrzegają wysokich standardów bezpieczeństwa i zapewniają odpowiednie procedury ochrony danych.

Świadomość – fundament zaufania- refleksja IOD-a

W cyberbezpieczeństwie przykład idzie z góry. Jeśli szef i kadra zarządzająca traktują ochronę danych poważnie, dbają o aktualizację, stosują zabezpieczenia i sami przestrzegają zasad bezpieczeństwa, to postawa ta przenosi się na cały zespół. Świadomość i odpowiedzialne nawyki pracowników w dużej mierze zależą od tego, jak poważnie kwestie bezpieczeństwa traktuje kierownictwo. To ludzie, ale i kultura organizacyjna kreowana „od góry”, decydują o tym, czy technologia będzie naprawdę skuteczna w ochronie danych.

Sprawdzenia i audyty

Z okazji Światowego Dnia Internetu życzymy Wam, aby korzystanie z sieci było bezpieczne, świadome i efektywne. Niech Internet stanie się Waszym sprzymierzeńcem w pracy i rozwoju. Pamiętajmy, że bezpieczny Internet zaczyna się od nas samych – od naszej uwagi, świadomości i odpowiedzialnych decyzji.
Do zobaczenia.

„Cyberbezpieczeństwo to nie tylko technologie – to ludzie, nawyki i kultura organizacyjna, które tworzymy wspólnie”